Jedną z głównych atrakcji ekowycieczek jest możliwość próbowania lokalnych smaków i aromatów. Tylko w miejscowych produktach wytwarzanych z ogromnym zaangażowaniem, manufakturowo, w oparciu o tradycyjne receptury, naturalnie i z sercem można poczuć prawdziwe nuty smakowe i aromatyczne danego miejsca. Wartość produktów, ich świeżość wypływa wprost z natury i walorów lokalnych ziem… W każdym miejscu na świecie stół, miejsce spożywania posiłków jest też miejscem integracji, zawierania nowych przyjaźni, słuchania niekończących się opowieści… Tak więc lokalne jedzenie i stół gościnnych gospodarzy to jeden z filarów ekoturystycznej przygody. Jednak w dzisiejszym świecie, w gąszczu produktów spożywczych i oferty gastronomicznej łatwo zbłądzić. Podpowiemy zatem czego koniecznie należy spróbować będąc w Małopolsce i gdzie szukać produktów o najwyższej jakości i najlepszych walorach smakowych.
Produkty regionalne…
W pierwszej kolejności w sklepach i na lokalnych placach targowych wypatrywać należy produktów regionalnych, które uzyskały unijny certyfikat i zostały wpisane do Rejestru Chronionych Nazw Pochodzenia i Chronionych Oznaczeń Geograficznych lub do Rejestru Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności. Produkty te mają najwyższą jakość, a swoją wyjątkowość zawdzięczają określonemu pochodzeniu geograficznemu lub tradycyjnej metodzie wytwarzania. Unijnym oznaczeniem zostały opatrzone wyjątkowe wypieki: obwarzanek krakowski – znany wszystkim najsmaczniejszy symbol Krakowa - okrągłe pieczywo z otworem w środku symbolizujące koło życia i chleb prądnicki, którego tradycja sięga, 1421 r., a był to – i wciąż jest! – chleb nie byle jaki: 14 kilogramów, metr długości i ok. pół metra szerokości! Na co dzień do sprzedaży trafia jednak wersja „mini” ważąca „tylko” 4,5 kilogramów...
Małopolska słynie także z aromatycznych serów. Status produktu regionalnego posiada wyrabiany na Podhalu owczy oscypek i jego mniejsza „kuzynka” – redykołka, przygotowywana z resztek sera po większym „kuzynie”, a także bryndza podhalańska – miękki ser podpuszczkowy z mleka owczego (ewentualnie z domieszką mleka krowiego), zawdzięczająca niepowtarzalny smak endemicznym roślinom i ziołom porastających polany i hale, na których wypasa się zwierzęta.
Unijne oznaczenie otrzymały także wyroby mięsne o wyjątkowych walorach smakowych: jagnięcina podhalańska, za smak której, podobnie jak w przypadku bryndzy, odpowiada podhalańska flora, ze smakiem zjadana przez pasące się w małych stadach owce, kiełbasa lisiecka - produkowana w dwóch gminach niedaleko Krakowa: Liszkach i Czernichowie, wędzona w dymie drzew owocowych, kiełbasa piaszczańska – marynowana w mieszance ziół z dodatkiem jałowca, a następnie wędzona w dębowym dymie oraz kiełbasa krakowska sucha staropolska cechująca się smakiem peklowanego, wędzonego i pieczonego mięsa z wyraźnymi nutami pieprzu i delikatnym posmakiem czosnku oraz gałki muszkatołowej.
W Zachodniej Małopolsce na stołach prym wiedzie karp zatorski hodowany tradycyjnie w Dolinie Karpia, kiedyś cieszył podniebienia polskich królów, dziś jest poszukiwanym smakołykiem nie tylko na wigilijną wieczerzę.
Małopolska to również królestwo warzyw i owoców: czosnek galicyjski o mocnym aromacie i licznych właściwościach zdrowotnych, fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca wyróżniająca się dużymi nasionami, wysoką zawartością magnezu, słodkim smakiem, delikatną strukturą i konsystencją, cienką i miękką skórką, jabłka łąckie o wyjątkowej soczystości rosnące w sadach Sądecczyzny i suska sechlońska, czyli suszona, lekko podwędzana śliwka o znanym od wieków niepowtarzalnym aromacie, cieszą smakiem i rozsławiają markę regionu. Cały zestaw produktów osładza miód spadziowy z Beskidu Wyspowego o intensywnym żywicznym zapachu.
Małopolska posiada w sumie 15 produktów regionalnych warto szukać ich na sklepowych półkach i smakować podczas podróży po Małopolsce.
Produkty tradycyjne…
Obok produktów regionalnych w Małopolsce funkcjonuje ponad 240 produktów tradycyjnych, czyli produktów rolnych, spożywczych oraz napojów, których jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji, stanowiących element dziedzictwa kulturowego regionu, w którym są wytwarzane. Lista Produktów Tradycyjnych, prowadzona przez ministerstwo właściwe do spraw rolnictwa, jest przewodnikiem po regionalnej kuchni polskiej, a także skarbnicą informacji na temat tradycji, sposobów wytwarzania oraz wyjątkowych walorów najstarszych przysmaków. Małopolskie produkty tradycyjne opatrzone są specjalnym znakiem, „produkt Tradycyjny z Małopolski”, który oznacza, iż spełnia on szereg wyśrubowanych norm jakościowych i jest wytwarzany na bazie regionalnych receptur. Na liście znajdują się liczne wypieki, owoce i warzywa, wyroby mięsne i rybne, nabiał, a także wyjątkowe potrawy, których przepisy przekazywane są od wieków z pokolenia na pokolenie. Pełną listę specjałów oraz dokładne miejsca ich pochodzenia z łatwością można sprawdzić tu: malopolska.pl/produkty-tradycyjne
Wody i wina…
Dopełnieniem ofert kulinarnej regionu są wody mineralne o wyjątkowych walorach smakowych, suplementacyjnych i leczniczych. Małopolska to prawdziwa kraina wód. Rejony górskie słyną z wielu źródeł, z których wypływa krystalicznie czysta woda wraz z całym bogactwem minerałów i mikroelementów. Ciekawostką jest, że co druga butelka wody na sklepowej półce pochodzi z Małopolski. Prawdziwą sztuką jest też odpowiedni dobór wody do dań i win, z których również słynie Małopolska. W regionie funkcjonuje już ponad 100 winnic, z czego 45 z nich tworzy Małopolski Szlak Winny. To szlak tematyczny, związany z odrodzeniem się tradycji uprawy winorośli w regionie. Aromatycznych i smakowitych win należy szukać w 2 zagłębiach winiarskich – okolicach Krakowa oraz regionie tarnowskim, z łagodnymi wzniesieniami Pogórza Ciężkowickiego. To właśnie tam, na południowych zboczach dojrzewają owoce, z których powstają najlepsze, szlachetne trunki. Smakosze twierdzą, że udają się tu szczególnie wina białe.
Ruszajcie zatem w podróż kulinarna po Małopolsce. Odkrywajcie nowe smaki, a spotkania przy stole niech będą okazją do zawierania nowych przyjaźni, rozmów i zacieśniania więzi. W planowaniu ekopodróży pomogą Wam przewodniki „Podróżuj po Małopolsce w rytmie eko”.